Atık Dönüşümü

Atık Kağıt Nedir?

Atık kağıt geri dönüşüm döngüsünde hammadde olarak kabul edilir. Herhangi bir kullanım alanında fonksiyonu tamamlayarak kullanılamayacak halde olduğu için elden çıkarılarak atılan tüm kağıt çeşitleri ve kartonlar atık kağıt olarak kabul edilir. Bunun yanında gazete matbaalarından çıkan hatalı gazete baskıları ve baskı fazlası gazete kağıtları da atık kağıtlar olarak görürler. Buna karşılık tek kullanım için tasarlanmış emici kağıtlar ve hijyen amaçlı kullanılan kağıtlar hijyen ve sağlık nedenlerinden dolayı geri dönüştürelemedikleri için atık kağıt olarak kabul edilmezler.

Neden Geri Dönüşüm?

Kağıt geri dönüşümü uygulanabilirlik açısından en kolay olan maddedir. Kağıt ve ambalaj atıkları atık zincirinde büyük miktarda yer alırlar. Bu yüzden geri dönüşümleri çevreye büyük ölçüde fayda getirecektir. Zira üretimi sırasında yok olan ağaç ve doğal kaynakların başında enerji tasarrufu ihtiyacı en aza indirgenecek ve atık olarak elden çıkarılması gereken kağıt miktarı da azaltılarak çöp alanlarının dolması engellenecektir.

Sağlıklı bir geri dönüşümün oluşabilmesi için bireylerin koyacağı katkı yadsınamaz. Kağıdın başarıyla geri dönüştürülebilmesi için en öncelikle yeteri miktarda atık kağıdın toplanabilmesi gerekmektedir ki dönüşüm işlemi ekonomik olarak tamamlanabilsin…Buna ek olarak atık kağıtların biriktirilmesi sırasında diğer atık türleriyle temasa girmemeleri ve dolayısıyla kirletilmemeleri gerekmektedir. Atık kağıtlar yemek atıkları, plastik, metal ve diğer çöp atıklarından ayrı bir yerde biriktirilmelidir.

Geri Dönüşüm İşlemi:

Atık olarak toplanan kağıtlar fabrikada çeşitli temizleme işleminden geçirilirler. Çoğunlukla zımba telleriyle toplanmış atık kağıtlar böylelikle zımba tellerinden arınarak diğer işlemlere hazır hale gelirler. Daha sonraki işlem kağıt üzerinde bulunan mürekkep ve yapıştırıcı maddelerin yok edilerek kağıdın geri dönüştürülme işlemine hazır hale getirilmesi sağlanır(Bu aşamada elde edilen mürekkep fazla sudan arındırılarak tekrar kullanılacak hale getirilmektedir). Arıtma ,ağartma ve renk silme işlemleriyle renkli olan kağıtların renklerinden arınması sağlanarak kağıdın her türlü üretim için hazır hale getirilmesi sağlanır. Kağıt üretimi renk ve kullanım amaçlarına göre farklılık gösterdiği için uygulanacak ön işlemler de farklılık gösterebilir. Örneğin beyaz kağıt üretimi için atık kağıtların hem artıma, renk silme hem de ağartma işleminden özenle geçirilmesi gerekmektedir.

Temizlenmiş ve arıtılmış kağıt hamuru üretim için hazır hale getirildikten sonra seri üretime başlanır. Bu aşamaya kadar elde edilen ya tek başına kullanılır ya da içine saf ağaç lifi ilave edilerek karıştırılabilir. Bu tamamen üretim/kullanım amacına bağlıdır.

Hazırlanan kağıt hamuru %99.5 i su olacak olacak şekilde su ve üretim için gerekli çeşitli kimyasallarla karıştırılarak kağıt üretim makinesine gönderilir. Bu sırada su hamurdan çekilmeye başlar ve lifler birbirine bağlanarak tabaka oluştururlar. Bu tabakadaki su bir sonraki aşamada yüksek ısıdaki metal silindirle kurutularak ve düzleştirilerek kağıdı oluştururlar. Böylelikle kağıt kullanıma hazır hale gelmiş olur. Bu aşamada üretilmek istenen amaç kapsamında kağıda son rötuşlar yapılarak kullanıma hazır hale getirilir.

Atık Kağıt Geri Dönüşümünün Çevre Üzerindeki Etkileri:

Atık kağıt geri dönüşümü normal şartlardaki bir kağıt üretimi için gerekli olan su ihtiyacını yüzde 60 oranında azaltırken, enerji ihtiyacını da yüzde 40 oranında azaltmayı başarabilmektedir.

Uygulanan ülkelerde, hava kirliliğinde yüzde 74 azalma görülürken, su kirliliğinin de bu üretime bağlı olarak yüzde 35 düştüğü gözlemlenmiştir. Buna ek olarak bertaraf etme sorunu da ortadan kalkarak , geri dönüşüm için kullanılan her ton kağıdın en az 30000 litre su tasarrufu ve 3000-4000 Kwh enerji tasarrufu yaptığı gözlemlenmiştir. Geri dönüşüm aslında ekonomi için de canlanma demek olabiliyor. Zira bu yerel endüstrinin gelişmesi ve yeni iş olanaklarının da oluşması demek oluyor.

Kağıt üretiminin geri dönüştürülerek yapıldığı ortamlarda enerji tüketiminin yüzde 28 ile 70 arasında azaldığı ve her ton geri dönüştürülmüş kağıdın 4 varil petrol tasarrufu yaptığı belirlenmiştir

İyi organize edilmiş bir toplama sistemi belediyelerin katı atık toplama yüklerini hafifleteceği gibi, çöplüklerde bertaraf edilmesi işlemini de önleyecektir. Ayrıca, üretimin atık kağıt kullanılarak yapılması halinde imalat için gerekli olan su ve kimyevi maddelerin daha az kullanılacak olması Çevre Korunması açısından son derece önemlidir.

Orman Kaynakları Açısından;

Türkiye’de orman kaynakları kağıt üretimine paralel olarak gelişmemekte, bu yüzden kağıt sanayi için hammadde sıkıntısı doğmaktadır. 1 ton kağıt üretimi için takriben 3 m³ ağaca ihtiyaç vardır ki, atık kağıdın değerlendirilebilmesi ile odun kullanımı sınırlandırılabilmektedir.

İstatistiklere Bakıldığında;

Atık kağıt kullanılmaması halinde; Türkiye’de günde 175 hektar, Dünya’da ise her dakikada 110 bin hektar orman yok olmakta. Bunun getireceği doğa tahribatı ve ekolojik dengeye verdiği zarar ise hiçbir ekonomik bedelle ödenmeyecek kadar ağırdır.

20 yaşındaki ağaçtan 60 kg. kağıt elde edilirken, 150 kg. atık kağıttan 100 / 140 kg. mamul kağıt/ karton elde etmek mümkün olmaktadır.